Μια από τις πιο γνωστές φάσεις του ποιητή T.S. Elliot είναι ότι 'Η ανθρωπότητα δεν μπορεί να αντέξει πολλή πραγματικότητα'. Η πραγματικότητα που μας περιβάλλει είναι τις περισσότερες φορές σκληρή και επίπονη, είτε μιλάμε για την προσωπική μας ζωή, είτε για το συλλογικό, δημόσιο βίο. Για πόση ώρα μπορείτε άραγε να αναλογίζεστε τα προβλήματα υγείας, οικονομίας, προσωπικών ελευθεριών που επέφερε ο κορωνοΐός, την κλιματική αλλαγή και τις πυρκαγιές που τυλίγουν αυτές τις μέρες την Ελλάδα, χωρίς να επηρεάζεστε συναισθηματικά; Για πόση ώρα μπορείτε να αναλογίζεστε προσωπικές δυσκολίες, απογοητεύσεις, άγχη;
Ένας από τους αγαπημένους μου Ψυχαλαυτές, ο Donald Winnicott, μας λέει στο βιβλίο του 'Playing and Reality' (1991) ότι όλοι, παιδιά και ενήλκες, χρειαζόμαστε διακοπές έτσι ώστε να μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα. Κάνοντας λόγο για διακοπές εννοεί ότιδήποτε ανήκει στη σφαίρα του πραγματικού και ταυτόχρονα όχι πραγματικού. Φανταστείτε για παράδειγμα αυτές τις δύο-τρεις ώρες οπου παρακολουθείτε μία ωραία ταινία στο σινεμά. Η πλοκή, τα χρώματα, η μουσική και τα συναισθήματα της ταινίας σας συνεπαίρνουν τόσο, ώστε για λίγες ώρες αποκόπτεστε από την εξωτερική πραγματικότητα και αφήνεστε στη μαγεία όσων εκτυλίσονται στην οθόνη. Όμως, την ίδια στιγμή γνωρίζετε ότι όσα παρακολουθείτε είναι μυθοπλασία, άρα μη-πραγματικά. Αυτό το μικρό διάλειμμα από την σκληρή πραγματικότητα είναι αυτό που μας επιτρέπει μια μικρή ανάπαυλα ώστε να αποσυμπιεστούμε, να χαλαρώσουμε και να αφεθούμε, ώστε να επιστρέψουμε στις σκληρές απαιτήσεις της ανθρώπινης κατάστασης με περισσότερη ενέργεια (Don Carveth, 2016).
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και όταν πάμε διακοπές. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει τη φράση 'πάω διακοπές για να γεμίσω τις μπαταρίες μου'; Οι διακοπές είναι ο μεταβατικός χώρος - μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας- που μας προσφέρει την ανάπαυλα που χρειαζόμαστε για να συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις της ζωής. Το σημαντικό βέβαια είναι να θυμόμαστε ότι ο μεταβατικός αυτός χώρος είναι μόνο για σύντομες επισκέψεις και όχι για να κατασκηνώσουμε εκεί για πάντα, όπως με πολύ χιούμορ μας εξηγεί ο καθ. Don Carveth (2016).
Πολλοί ενήλικες, όπως και πολλά παιδιά, δυστυχώς δυσκολεύονται πολύ να αφεθούν και να παίξουν. Έτσι, πολλές φορές ακούω ανθρώπους να επιστρέφουν απο τις διακοπές αποκαμωμένοι, γιατί τελικά δεν μπόρεσαν να αφήσουν το laptop της δουλειάς στο σπίτι, γιατί στην παραλία 'έπρεπε' να απαντούν σε εργασιακά emails, γιατί επίμονες αρνητικές σκέψεις τους έκαναν παρέα στη διπλανή ξαπλώστρα και δεν έλεγαν να φύγουν με τίποτα, γιατί δεν μπορούσαν να αποβάλλουν τα νεύρα και το θυμό τους για ανθρώπους και καταστάσεις. Η σημασία της ψυχοθεραπείας είναι ζωτικής σημασίας για να μπορέσουμε να απολαύσουμε πραγματικά αυτές τις στιγμές ανάπαυλας για τις οποίες τόσο πολύ λαχταρούσαμε όλο το χειμώνα!
Καλές διακοπές λοιπόν!
Πηγές:
Winnicott, D. W. (1991). Playing and reality. London: Routledge
Don Carveth. (2016). Death Instinct, Bion Winnicott, https://www.youtube.com/watch?v=P49Jqi5JdWM&ab_channel=DonCarveth